Een nieuwe, romantische kijk op de collectie 19de eeuw van Dordts Museum

06 september 2013 door Hennie van der Zouw
Een nieuwe, romantische kijk op de collectie 19de eeuw van Dordts Museum

DORDRECHT - De 19de-eeuwse schilderkunst heeft in het vernieuwde Dordrechts Museum een royale vaste plek gekregen. Niet voor niets, want het is een van de zwaartepunten in de collectie.

Toch zijn veel schilderijen na de verbouwing nog in het depot gebleven. Tegelijkertijd kwamen er weer nieuwe aanwinsten bij. Al met al werd het, na bijna drie jaar, tijd om deze verborgen schatten tevoorschijn te halen. Aanwinsten van Wijnand Nuijen en Paul Gabriël zijn een paar hoogtepunten.

De kunstenaars van de vroege 19de eeuw maakten de wereld net iets mooier. Of dramatischer. Het was de tijd van de Romantiek, van het sentiment, van kunst met een emotionele lading. Drama’s en verhalen, religieus of weemoedig van aard. Onderwerpen waarin de persoonlijke beleving tot uitdrukking kon worden gebracht.

In de collectie van het Dordrechts Museum is de 19de eeuw - naast de 17de – vanouds goed vertegenwoordigd. Het museum begon in 1842 immers als museum voor eigentijdse kunst. Van belangrijke romantische schilders uit die tijd, zoals Koekkoek, Schelfhout en natuurlijk Ary Scheffer zijn er mooie werken te zien.

Bijzonder is ook het werk De Romeinse dichter Venantius Fortunatus van Alma Tadema die in het Dordrechts Museum voor het eerst in een openbare Nederlandse collectie werd getoond. Daarnaast is er de verzameling Haagse School en Amsterdamse impressionisten, een van de beste collecties op dat gebied in Nederland.

Nuijen en Gabriël
Van Wijnand Nuijen (1813-1839) kon tot nu toe alleen een olieverfschets worden getoond, maar met De veerpont nu ook een meer representatief, monumentaal werk.

Een schilderij dat het belang van deze kunstenaar prachtig laat zien: windstilte, een spiegelglad wateroppervlak en een dreigende lucht. Stilte voor de storm, lijkt het.

Het is typisch Nuijen, die van zulke romantische contrasten hield. Hij is een beetje een eenling in de Nederlandse romantiek, die werd beïnvloed door Franse schilders. In Nederland baarde hij tijdens zijn korte carrière - hij werd maar 26 jaar - opzien met zijn losse manier van schilderen en soms felle contrasten. Dat werd niet altijd gewaardeerd.

De nieuwe aanwinst van Paul Gabriël (1828-1903), Jager in polderlandschap, dateert van dertig jaar later. Een opvallend schilderij met een molen en bomen die als silhouetten staan afgetekend tegen de lucht.

Je kunt er aan zien dat Gabriël, die in Brussel woonde, het werk van de Franse plein air-schilders van Barbizon kende en ook dat hij hier al op zoek is naar pure eenvoud. Geen details, geen anekdote. Het vormt een prachtige aanvulling op de latere, lichtere landschappen die we van hem hebben. Bijzonder is dat dit werk kon worden aangekocht van een particulier, die zelf het Dordrechts Museum heeft benaderd. Iemand die de collectie van het museum kent en de toegevoegde waarde van het schilderij zag.

Goed verhaal
Directeur Peter Schoon: ,,Uiteindelijk wil je alles natuurlijk zo mooi mogelijk tonen. ,,De oude bekenden en de nieuwe aanwinsten, in de juiste context. Een goed verhaal vertellen. Zo zijn we opnieuw gaan kijken en inrichten. We laten de 19de eeuw nu op een nieuwe manier zien. Bijzonder is daarbij dat we ook particuliere bruiklenen hebben kunnen toevoegen.

Echt heel goede schilderijen, die precies passen in onze collectie en het verhaal compleet maken. Hoewel compleet… Als museum moet je nooit helemáál tevreden zijn. Een collectie moet altijd blijven groeien, niet per se in aantal maar zeker in kwaliteit.’’

In de nieuwe opstelling heeft schilder-schrijver Jan Veth, samen met bekende tijdgenoten, een eigen zaal gekregen. Tussen Veth en het Dordrechts Museum bestaat al meer dan een eeuw een band. Al tijdens Veths leven werd zijn werk verzameld. Geen ander museum bezit zoveel geschilderde portretten. Bovendien heeft het museum Veths familiearchief met tientallen brieven.

In de zaal Weemoed en verlangen schittert de pas verworven, monumentale Nuijen. Te Noorden bij Nieuwkoop van Weissenbruch is terug tussen zijn tijdgenoten en kan nu bijvoorbeeld worden vergeleken met De Zwarts Aan het strand. En Ary Scheffer is rustig blijven hangen waar hij hing.

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.